«Το κοινό στην Ευρώπη βγαίνει σοκαρισμένο από τις αίθουσες»
19.01.2015
Ντίνα Δασκαλοπούλου
Κάθε φορά που ένα καινούργιο ντοκιμαντέρ του Γ. Αυγερόπουλου βγαίνει στις αίθουσες είναι είδηση, και μάλιστα όχι μόνο ελληνικού βεληνεκούς. Η τελευταία του δουλειά, ωστόσο, είναι πολλά παραπάνω από αυτό
Οχι μόνο γιατί πρόκειται για μια άρτια και αποκαλυπτική δημοσιογραφική έρευνα, αλλά γιατί μετά από 14 χρόνια δουλειάς στο εξωτερικό επιστρέφει στην Ελλάδα και ερευνά την ελληνική κρίση. Το «Αγορά» είναι ο καθρέφτης όλων όσων ζήσαμε (πόσα πολλά, καταιγιστικά και σκοτεινά έχουμε ζήσει!), αλλά και ο μεγεθυντικός φακός που αποκαλύπτει τι γινόταν στα κέντρα και τα παράκεντρα της εξουσίας όσο εμείς -οργισμένοι και απελπισμένοι- προσπαθούσαμε να επιβιώσουμε στην Ελλάδα. Πριν πάτε στις κάλπες, δείτε την ταινία – η μνήμη, η γνώση και η κρίση είναι τα όπλα μας. Κι όσοι δεν μπορείτε να την δείτε -αφού για την ώρα διανέμεται μόνο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη- διαβάστε τη συνέντευξη του Γιώργου Αυγερόπουλου στην «Εφ.Συν.».
Το συναίσθημα απέναντι στην αδικία δεν διαχωρίζεται με βάση την εθνικότητα. Ολοι άνθρωποι είμαστε, είτε ζούμε στην Ελλάδα είτε στη Γουατεμάλα. Στο στόμα μου μένει μια πίκρα για το πώς η χώρα μας κατάντησε έτσι
Δουλέψατε επί 4 χρόνια για το καινούργιο σας ντοκιμαντέρ. Από την ερευνητική σας δουλειά, εκτιμάτε ότι ήταν μονόδρομος αυτά που ζήσαμε; Υπήρχαν περιθώρια άλλων χειρισμών;
Υπήρχαν, και ειδικά στην αρχή της κρίσης. Η κυβέρνηση τότε έκανε ένα πολύ σοβαρό λάθος: ανακοίνωσε στην Ευρώπη ότι το σπίτι μας έχει πιάσει φωτιά δεν έκανε τίποτα για να την σβήσει. Παρέμεινε θεατής. Μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2009, ο Παπανδρέου έλεγε στις Βρυξέλλες ότι παρά το υπέρογκο έλλειμμα που είχε ανακοινώσει ο Παπακωνσταντίνου 3 μήνες πριν, θα πρέπει να εκπληρώσει τις προεκλογικές του υποσχέσεις για κάποιες παροχές. Στη συνέχεια η Ελλάδα δεν διαπραγματεύτηκε και δέχθηκε τα πάντα. Η Ελλάδα θα μπορούσε να είχε γίνει η «Λίμαν Μπράδερς νο2» και να είχε ανατινάξει το ευρωπαϊκό οικονομικό σύστημα. Δυστυχώς, αυτό το πλεονέκτημα πήγε χαμένο. Η κυβέρνηση φοβήθηκε τη σκληρή τιμωρητική στάση των Γερμανών και δεν ήθελε να τα σπάσει με τους κοινοτικούς εταίρους.
Η δουλειά σας απευθύνεται και στο διεθνές κοινό. Οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν πλήρη εικόνα για το τι συμβαίνει εδώ;
Οχι, δεν έχουν πλήρη εικόνα. Ακριβώς όπως εδώ, έτσι και στο εξωτερικό οι ειδήσεις από την Ελλάδα περνάνε μέσα από το φίλτρο των κυρίαρχων ΜΜΕ, παρουσιάζονται αποσπασματικά και παραλείπονται λεπτομέρειες που πολλές φορές κάνουν και τη διαφορά. Το διεθνές κοινό, όταν βλέπει το «Αγορά», βγαίνει σοκαρισμένο από την αίθουσα. Σοκάρονται γιατί καταλαβαίνουν ότι δεν έχουν πλήρη γνώση για το τι ακριβώς συνέβη στη χώρα μας και γιατί συνειδητοποιούν πως αυτά μπορούν να φτάσουν και στο δικό τους σπίτι.
Στο «Αγορά» αναφέρεστε εκτενώς στην ανθρωπιστική κρίση και στην άνοδο των αυτοκτονιών. Γνωρίζετε, ωστόσο, ότι αυτό αμφισβητείται ως «αριστερή προπαγάνδα». Τι απαντάτε;
Αν θέλουμε να προχωρήσουμε ως κοινωνία, δεν πρέπει να κλείνουμε τα μάτια στην πραγματικότητα. Το πρόβλημα είναι πως πλέον όποιος τολμά να μιλά για ανθρωπιστική κρίση, για ανθρώπινα δικαιώματα, για το ότι η πολιτική πρέπει να έχει ως κέντρο της τον πολίτη, τον άνθρωπο, τότε τον χαρακτηρίζουν «αριστερούλη», «ΣΥΡΙΖΑ», «παρωχημένο», ότι προσπαθεί να ερμηνεύσει τη σύγχρονη εποχή με παλιά εργαλεία. Τι να πω…
Μετά από 14 χρόνια δουλειάς στο εξωτερικό, δουλέψατε στην Ελλάδα. Πώς ήταν η εμπειρία;
Ενδιαφέρουσα. Είναι τουλάχιστον θλιβερό, εικόνες που βλέπεις στη Λατινική Αμερική, τώρα να τις καταγράφεις στην πατρίδα σου. Μου έκαναν πολύ κακή εντύπωση ορισμένοι πολιτικοί, που με αντιμετώπισαν ως ιθαγενή. Προσπάθησαν να με βγάλουν τρελό σε πράγματα που είναι αδιαμφισβήτητα, π.χ. στο τι λένε οι δανειακές συμβάσεις. Κι όταν αναφερόμουν σε συγκεκριμένα άρθρα, έπαιρνα έκπληκτος την απάντηση: «Βλέπω ότι έχετε διαβάσει τις δανειακές συμβάσεις». Ποτέ στο εξωτερικό δεν με έχουν αντιμετωπίσει έτσι. Από αυτό βγάζει κανείς χρήσιμα συμπεράσματα για το πώς ορισμένοι αντιμετωπίζουν τη δημοσιογραφία και κατ’ επέκτασιν τους πολίτες αυτής της χώρας.
Πώς χειρίζεται ένας δημιουργός ντοκιμαντέρ το συναίσθημά του, όταν η τραγωδία που καλείται να καταγράψει αφορά τους δικούς του ανθρώπους;
Δεν υπάρχουν δικοί μου και δικοί σου. Ολοι άνθρωποι είναι, είτε ζουν στην Ελλάδα είτε ζουν στη Γουατεμάλα. Το συναίσθημα απέναντι στην αδικία δεν διαχωρίζεται με βάση την εθνικότητα. Στο «Αγορά» λειτούργησα όπως λειτουργώ σε άλλες χώρες του πλανήτη. Δακρύζω όποτε βλέπω τη σκηνή του Βαγγέλη, όπως δακρύζω όποτε βλέπω τη σκηνή με τον μικρό υποσιτισμένο Σεμπάστιαν στη Γουατεμάλα. Και στο στόμα μου μένει μια πίκρα για το πώς η χώρα μας κατάντησε έτσι.
Εχετε δύο διεθνείς συμπαραγωγούς, το Al Jazeera και τη δημόσια γερμανική τηλεόραση. Τι σημαίνει αυτό για τον τρόπο που λειτουργούν τα ΜΜΕ στη Γερμανία;
Σε δημοκρατίες που εξακολουθούν να λειτουργούν, υπάρχει, τουλάχιστον ακόμα, χώρος στα δημόσια Μέσα για τη στοιχειοθετημένη εναλλακτική άποψη. Οπως ακριβώς συνέβαινε παλιότερα και στην Ελλάδα – τώρα πια στη χώρα μας η αντίθετη άποψη έχει εξαφανιστεί από τα ΜΜΕ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ανάμεσα στα διεθνή δίκτυα που θα προβάλουν το «Αγορά» είναι η δημόσια φινλανδική τηλεόραση, ενώ ο Φινλανδός υπουργός Οικονομικών είναι από τους πιο λάβρους πολέμιους της Ελλάδας.
Ποιο είναι το κλίμα που επικρατεί για την Ελλάδα αυτήν τη στιγμή; Πώς βλέπει ο κόσμος τις επικείμενες εκλογές;
Ως μια ιστορική στιγμή για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη.
Σε περίπτωση κυβέρνησης της Αριστεράς και επαναλειτουργίας του δημόσιου φορέα, θα σας δούμε στην καινούργια ΕΡΤ;
Δεν ξέρω, ειλικρινά. Προς το παρόν, έχουμε πάρει τη μικρή μας βάρκα κι έχουμε ξανοιχτεί στον ωκεανό της διεθνούς αγοράς. Είναι ένα πείραμα που δείχνει να πετυχαίνει και θα ήθελα να το συνεχίσω.
Από όλα όσα ζήσαμε, αν έπρεπε να διαλέξετε τη χαρακτηριστικότερη στιγμή, ποια θα ήταν;
Πολιτικά, η ανακοίνωση του Γιώργου Παπακωνσταντίνου στο Εurogroup ότι το έλλειμμα ήταν υπερδιπλάσιο από αυτό που είχε ανακοινωθεί. Ηταν ο δεύτερος Ελληνας υπουργός Οικονομικών, μετά τον Αλογοσκούφη, που έλεγε στην Ευρώπη ότι η προηγούμενη κυβέρνηση από το αντίπαλο κόμμα σάς κορόιδεψε, κάτι μοναδικό στον κόσμο. Κοινωνικά, η δολοφονία του Παύλου Φύσσα.
Μετά την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Κοπεγχάγης CPH:DOX (Νοέμβριος 2014), το «Αγορά», προβάλλεται στους ιστορικούς κινηματογράφους «Αλκυονίς» (Ιουλιανού 42-46, πλατεία Βικτωρίας) και «Studio» (Σπάρτης & Σταυροπούλου 33, Πλατεία Αμερικής) στο κέντρο της Αθήνας, στο «Ααβόρα» (Ιπποκράτους 180, Εξάρχεια), στο «Ολύμπιον» (Πλατεία Αριστοτέλους 10) στη Θεσσαλονίκη. Σταδιακά η διανομή της θα επεκταθεί σε όλη την Ελλάδα.